İlçe ekonomisi büyük ölçüde zeytin ve turizme bağlıdır.  Arazinin %70’i zeytinlik olan  Ayvalık‘ta zeytinden sabun ve zeytinyağı üreten sanayi kuruluşları bulunmaktadır.

Cennette iki ağaç vardır. Biri, ‘gerçekliğin ağacı’ diye de bilinen incir ağacıdır. Diğeri ise, ‘hayat ağacı’ diye tanımlanır ve zeytin ağacıdır.

Anadolu’da 8000 yıllık bir tarihe sahip olan zeytin ağacı, Akdeniz sahillerine buradan yayılmıştır. Hem tarihsel önemi hem de ülkedeki yaygın plantasyonu nedeniyle, zeytin ve zeytinyağı Türkiye’de milli kültür ürünü olarak kabul edilir.

Türkiye’de zeytin ağacı varlığı, son senelerde gerçekleştirilen fidan dikimleriyle birlikte, 140 milyon ağaca ulaşmıştır ve artmaya devam etmektedir. Özelikle kuzey Ege bölgesinden elde edilen zeytinyağları, sahip oldukları kalite özellikleriyle, hem yurt içinde hem yurt dışında haklı bir üne sahiptir.Yörenin hâkim zeytin çeşidi Ayvalık’tır ve yağ oranı çok yüksektir. Çeşit özelliklerinin yanı sıra, yörenin coğrafi konumunun, toprak yapısının ve esen hâkim rüzgârların, burada üretilen zeytinyağının kalite özelliklerine doğrudan etkisi vardır.

Ayvalık’ta üretilen zeytinyağının önemli bir bölümü “Natürel Sızma” sınıfındadır. Duyusal özellikler bakımından, meyve aroması ve nefaseti kuvvetlidir. Sahip olduğu olumlu duyusal ve kimyasal özellikleri ürünün kalitesini uzun süre korumasını sağlar. Yörede, sofralık zeytinlerin işleme tekniği çoğunlukla natüreldir. Yeşil ve siyah sofralık zeytin üretimi birbirine eşit orandadır.